Ronald Aylmer Fisher’in “Doğal Seçilimin Temel Teoremi Üzerine Tarihsel Bir İnceleme
Bu çalışma, Ronald Aylmer Fisher’ın 1930 yılında yayınlanan The Genetical Theory of Natural Selection kitabında yer alan, “Herhangi bir organizmanın herhangi bir zamandaki uyum gücündeki artış oranı, o andaki uyum gücündeki genetik varyansına eşittir” şeklinde ifade edilen, “Doğal Seçilimin Temel Teoremi” (Kısaca: Teorem) olarak adlandırılan teoremi konu edinmektedir. Fisher bu teoremi biyoloji için bir yasa statüsünde görüp Teorem’e büyük önem atfetmiştir. Fakat tarihsel süreç içerisinde Teorem hem uzunca bir süre önemsenmemiş hem de birçok yanlış anlamaya maruz kalmıştır. Teorem’in matematiksel olarak doğruluğu ve biyoloji içerisinde bir düzenliliğe işaret ettiği konusunda ise Teorem ortaya konulduktan yaklaşık elli yıl sonra bir uzlaşıya varılmıştır. Nitekim uzlaşmaya varan, önde gelen bilimcilerden E. W. Ewens, 2024 yılında yayınlanan makalesinde fikrini değiştirmiş ve Teorem’in yanlış olduğunu ve literatürden yasaklanması gerektiğini öne sürmüştür. Fisher’ın Teorem’inin doğru olup olmadığı ve öneminin ne olduğu konusunda birçok belirsizlik vardır. Bu çalışmada, Fisher’ın Teorem’inin tarihsel arka planı, hangi koşullarda ortaya konulduğu, biyoloji tarihi içerisindeki serüveni ve Teorem’in biyoloji tarihinde tanıtılması amaçlanmaktadır.
Nefise BARAK
